Święto to zostało ustanowione przez Międzynarodową Organizację Pracy w 2002 roku. Celem jest zwalczanie procederu wyzysku dzieci. UNICEF szacuje, iż obecnie na całym świecie pracuje 168 mln. dzieci w wieku od 5 do 14 lat. Mali pracownicy zatrudniani są w przemyśle odzieżowym (tkalnie, szwalnie), rolniczym, spożywczym, elektronicznym, wydobywczym oraz wykorzystywani do ciężkich prac domowych. Czynnikiem, który zmusza dzieci do pracy jest bieda i życie poniżej skraju ubóstwa jakie dotyka ich rodziny. Dlatego też dzieci zmuszane są do pracy głównie w krajach Trzeciego Świata. Według danych UNICEF co czwarte dziecko w Afryce pracuje w warunkach, które zagrażają jego zdrowiu i życiu. W Azji dzieci pracują po kilkanaście godzin dziennie za wynagrodzenie stanowiące zaledwie ułamek pensji dorosłych pracowników. Niektóre w ten sposób zapewniają byt całym rodzinom. W wielu wypadkach w ogóle nie otrzymują wynagrodzenia.

Dzieje się tak na skutek biedy, która zmusza rodziców aby posyłać dzieci do pracy, lub „oddać” pracodawcy a nawet armii do wyłącznej dyspozycji. Dzieci są zmuszane do pracy gdyż są słabsze, nie potrafią się bronić i nie umieją walczyć o swoje prawa. To stwarza ogromne pole do nadużyć.

Wśród prawie 170 mln. pracujących dzieci 100 mln. stanowią chłopcy. Niejednokrotnie to właśnie oni wcielani są do wojska, lub oddawani rebeliantom. W skali globu nielegalna praca dzieci generuje 150 miliardów dolarów rocznie. Kwoty te okupione są krzywdą najmłodszych, którym odbiera się dzieciństwo, szanse edukacji, rozwoju, naraża ich zdrowie i życie skazując tym samym na niegodną egzystencję stygmatyzując niejako biedę z której się wywodzą.

Pomimo, że od roku 2000 liczba pracujących dzieci na świecie spadła o jedną trzecią to nadal wykorzystywanie bezbronności najmłodszych pracowników jest jednym z najpoważniejszych nierozwiązanych problemów. Dlatego też Organizacja Narodów Zjednoczonych jako jeden z celów zrównoważonego rozwoju stawia sobie wyeliminowanie tego zjawiska do 2030 roku.

W Polsce (podobnie jak w całej Unii Europejskiej) w kodeksie pracy istnieje zapis zabraniający zatrudniania dzieci do momentu ukończenia przez nie wieku 16 lat.